Phong Tục Cưới Hỏi Ngày Trước

Phong Tục Cưới Hỏi Ngày Trước

* Tuổi đính hôn

Con trai, con gái khoảng 15-16 tuổi trở lên là đã sắp sửa lấy vợ lấy chồng. Vào khoảng 23 tuổi mới cưới được coi là trễ. (Đây là số tuổi ngày xưa nhưng ngày nay, dân ta đã thay đổi nhiều tùy từng vùng.) Ngày trước có những nhà cưới vợ cưới chồng cho con từ năm mới mười hai, mười ba tuổi, và có nhà có đính ước hai họ với nhau khi hay trẻ đang trong bào thaị Nếu vợ chồng hơn kém nhau một hai tuổi thì được gọi là vừa đôị 

* Dạm hỏi

Trước tiên cha mẹ đàng trai thường kén chọn chỗ nào môn đăn hộ đối, xem tuổi có xung khắc không, rồi mới mượn người làm mai đến nhà đàng gái nói chuyện cưới xin. Nếu bên nhà gái bằng lòng gả thì nhà trai mới đem trầu cau, trà đến dạm hỏị Bắt đầu từ đó, thì mồng năm ngày Tết hoặc là ngày kỵ nhật nhà gái, người rể phải đưa đồ lễ vật đến mới là kính trọng nhà gáị Sau khoảng ít lây thì làm lễ đám hỏi: nhà trai đem trầu cau, chè, heo quay, xôi đến nhà gái để cúng lễ với ông bà bên nhà cô dâụ Thường ở vùng Quảng Nam thì trong lễ hỏi thường thêm một đôi bông tai vàng. 

* Xêu

Ăn hỏi rồi thì đến xêụ Xêu làm đem những thực phẩm của đúng mùa đố đến nhà gáị Ví dụ như mùa trái vải thì xêu vải, mùa trái dưa thì xêu dưạ Đồ mà đàng trai xêu thì nhà gái chỉ lấy một nửa, còn lại một nửa thì gửi lại đàng traị 

* Cưới

Xêu xong một năm hoặc nửa năm thì cướị Nếu không xêu mà cưới thì gia đình đàng trai bị thiên hạ chê cườị 

* Trao thơ, thách cưới 

Trước khi muốn cưới thì đôi bên nhà trai và nhà gái đều phải không có tang chế gì. Cưới thì nhà trai viết thư hỏi xem nhà gái muốn những lễ vật nàọ Nhà gái muốn những vật gì thì viết thư trả lời nhà traị Nhà trai nếu lo được thì mới chọn ngày lành tháng tốt, đính ước ngày cưới với nhà gáị Nếu nhà gái đòi lễ vật quá nhiều thì nhà trai có thể xin bớt đị Có khi nhà gái không chịu, thì nhà trai phải bất đắc dĩ lo liệụ Và từ đó hai bên sui gia sinh ra thù ghét nhạ Thù ghét nhau nhiều thì cô con dâu thường phải chịu khổ cực khi về làm dâụ 
Đồ thách cưới thường là: Heo gạo, hoặc bò, trà, trầu cau, rượu, vòng, nhẫn, hoa, hột, quần áo, mền gối, và kèm thêm tiền bạc. 

* Đám cưới

Về vùng quê, đám cưới thường làm vào ban đêm. Khi rước dâu phải chọn giờ làng tháng tốt. Trong đám cưới có một ông già hiền lành cầm một bó nhang đi trước, rồi đến các người dẫn lễ, người đội mâm trầu cau, người khiêng heo... Chú rể thì khăn áo lịch sự, có một nhóm thân thích dẫn đị Khi đến nhà gái, dàn bày đồ lễ, người chủ hôn nhà gái khấn lễ với tổ tiên rồi thì chú rể vào lễ báị 

* Tế tơ hồng

Hương án được bày ra sân, trên hương án có gà, xôi, giầu, rượu, tế tơ hồng xông rồi hai vợ chồng mới cưới được vào lạỵ 

Tục lệ tế tơ hồng được dựa trên một tích xưa của Tàụ Ngày xưa, có một người tên là Vi cố, một bữa đi chơi trăng gặp một ông già đang xe các sợi dây đỏ ở dưới bóng trăng. Vi Cố mới hỏi ông ta, thì ông ta nói rằng ông là Nguyệt Lão coi việc xe duyên cho vợ chồng ở dương thế. Khi ông ta buộc sợi dây hồng này vào chân người nào thì dù thế nào nữa họ vẫn phải lấy nhaụ Vì vậ cho nên việc vợ chồng là chuyện đã được Nguyệt Lão định từ trước. Khi hai vợ chồng nên duyên nên phận rồi thì phải tạ ơn ông ta, và cầu ông ta phù hộ cho ở được trăm năm với nhaụ Tế tơ hồng xong rồi thì người rể vào lạy cha mẹ vợ, rồi đợi cho họ hàng ăn uống xong mới về. 

Sau khi tế tơ hồng xong, vào ngày hôm sau thì đưa dâụ 

* Đưa dâu

Nhà trai và nhà gái cùng ăn mừng mở tiệc tùng linh đình và mời bà con hai học đến để cùng chia vuị Bà con mừng cô dâu chú rể có thể bằng tiền, trà, trầu cau, hay câu đối đỏ... Thông thường bà con hay mừng bên nhà trai chứ nhà gái ít người để ý đến. Tuy nhiên ở thành phố có mừng ở bên nhà gái nhưng cũng chỉ ít ỏi vài vuông nhiễu điều (vải đỏ) hoặc yếm đã may sẵn. 

Khi đưa dâu thì nhà gái cũng kiếm một ông già cầm bó nhang đi trước, và bà con họ hàng dẫn cô dâu đi saụ Đến nhà trai rồi thì một và bà già dẫn cô dâu vào nhà chú rể lạy tổ tiên rồi đến cha mẹ chồng. Nếu chú rể còn ông bà thì cũng phải lạy ông bà chồng. Ông bà cha mẹ chồng thường thì mỗi người mừng cho một vài đồng bạc. 

Họ hàng ăn uống xong thì luôn có phần cầm về thường có xôi thịt, bánh trái, giò chả, trầu cau, chuốị

Ở thành phố thách cưới thường nhiều hơn ở vùng quê và cũng không có lễ cưới vào ban đêm. Đám cưới thường vào ban ngày và sau đó đón cô dâu về nhà liền. Trong khi cưới và khi đón dâu, hai ông bà cầm hai cái lư hương ngồi trong xe che lọng xanh đi trước, rồi các người theo phụ mỗi người đội mâm cau trùm vải đỏ. Trong mỗi mâm có rượu, quả. Ngày xưa thì đi bộ, sau đó đi xe kéo, hay xe xong mã. 

Lễ bái cũng như ở vùng quệ Sau đám cưới đều có phần cầm về như bánh ngọt, bánh chưng, bánh dầy chia cho những người thân thuộc. 

* Phương Thuật 

Trong khi cô dâu đi đường ăn mặc đẹp, mọi người đều ngắm nhìn. Để tránh những lời độc mồm độc miệng, cô dâu phải mặc một cái áo choàng và cài một cái kim. Có nơi đốt một lò lửa trước cửa để cô dâu bước qua để trừ tà. Và có nơi khi cô dâu đến nhà mẹ chồng, mẹ chồng cầm bình vôi tránh đi một lúc, hay có nơi dâu đến một người lấy chày cối giã một lúc. 

* Đóng cửa, giăng dây 

Trong khi cưới và lúc đưa dâu, thì có tục đóng cửa, giăng dâỵ Lúc nhà trai đem lễ cưới đến nhà gái thì bên nhà gái, có thể là trẻ con hay người giúp việc đóng cửa không cho vàọ Nhà trai phải cho họ vài đồng thì họ mới mở cửạ Trong lúc đi đường thìnhững người nghèo lấy sợi chỉ đỏ, hoặc mảnh vải, lụa đỏ giăng ngang giữa đường, đám cưới đi đến, phải nói tử tế và cho họ vài đồng thì mới được cởi dâỵ 

* Giao Duyên 

Tối hôm cưới, người chồng lấy trầu tế cho vợ chồng, trao một nửa cho vợ, rót một chén rượu, mỗi người uống một nửa và lễ này được gọi là lễ hợp cẩn. Vợ trải chiếu lạy chồng hai lạy, chồng đáp lại vái một váị Tục lệ này chỉ dùng ở những dòng họ lớn. 

* Lạy mặt 

Cưới được ba hôm, đến hôm thứ tư thì hai vợ chồng làm lễ xôi chè đem về bên nhà vợ lạy tổ tiên, lễ còn được gọi là tứ hỉ.

Nguồn: vietcadao.com