Tiếng Việt
Chuẩn bị đến ngày Tết cần thực hiện các lễ cúng như thế nào?
Trong khoảng thời gian từ 23 tháng Chạp trở đi, là giai đoạn các gia đình chuẩn bị đón Tết bằng cách Sơn sữa nhà, lau chùi bàn ghế, và thay những đồ vật cũ bằng những thứ mới hơn… tất cả những giai đoạn đó là làm trong khoảng thời gian này.
Đúng vào ngày 23 tháng Chạp là bắt đầu ngay
Tại TP.HCM, vào ngày 23 tháng Chạp sẽ cảm nhận được không khí Tết rõ bật nhất khi ra chợ lúc đó sẽ thấy mọi người bày bán cá chép sống. Vì tại Việt Nam theo phong tục xưa, Táo Quân sẽ bay về trời bằng cá chép trong ngày 23 tháng Chạp Âm Lịch, lý do ổng về trời là để báo cáo với Ngọc Hoàng trong 1 năm đó các hộ gia đình đã xảy ra việc gì và sống ra sao?. Táo Quân là vị Thần quanh năm sống trong bếp, và biết hết tất cả chuyện mà chúng ta làm như: tốt hay xấu, dỡ hay là hay, có thể cho rằng vị Vua Bếp này đã mang lại và “phù trợ” cho các hộ gia đình gặp được rất nhiều may mắn trong năm mới đấy nhé.
Có thể nhìn thấy rõ trong ngày 23 tháng 12, hoặc có thể trước đó 1 ngày, những bà nội trợ hoặc thành viên trong gia đình phải dọn dẹp vệ sinh bằng cách, quét mạng nhện, lau sạch đồ dùng trong nhà, dọn bếp sạch sẽ… Thời ông bà ta đã có những hộ gia đình phải lau dọn cả tro bếp củi, bếp than, còn trong ngày nay tiện lợi hơn bằng cách mua nước rửa kim loại, nước rửa kính về chùi sạch sẽ bếp gas là được.
Lễ cúng ông Táo
Trong lễ cúng ông Táo này có thể căn cứ vào tùy mỗi điều kiện và khả năng của mỗi hộ gia đình, mà chúng ta có thể tổ chức cúng ông Táo to hoặc nhỏ. Mâm lễ mặn cúng ông Táo gồm: Trái cây, Hoa, Nhang, Đèn, Gạo, Muối, Gà luộc, Chả lụa, Bánh chưng… Còn mâm lễ cúng ông Táo chay gồm: Trái cây, Xôi, Chè, Cháo, Gạo, Muối… Ngoài ra, với những hộ gia đình có trẻ con, nhiều người còn cúng Táo Quân một con gà luộc, loại gà cồ ngụ ý nhờ Táo quân xin với Ngọc Hoàng sau này đứa trẻ khi lớn lên có thể hiên ngang và đầy nghị lục như con gà cồ.
Đồ lễ cúng ông Táo trước đây thường phải có 3 chiếc mũ bằng giấy, gồm 1 mũ bà Táo và 2 mũ ông Táo. Mũ dành cho ông Táo thì có 2 cánh chuồn, còn bà Táo thì không có cánh. Lễ cúng diễn ra trước 12h trưa, sau khi hoàn tất lễ cúng, người ta sẽ đốt nón, và sau đó thả cá chép xuống hồ, sông, biền hoặc giếng nước, tùy nơi chúng ta đang ở. Ngày nay, theo quan niệm hiện nay hạn chế đốt giấy tiền vàng mã, và nhà ở chung cư thì khó có điều kiện thả cá chép, nên phần lớn gia đình chỉ bày mâm cỗ sau đó thắp nhang vào trưa 23 tháng Chạp để bày tỏ lòng thành kính.
Chuẩn bị đón Tết với lễ cúng Gia Tiên
Vào dịp Tết, nơi thờ cúng bàn thờ là tâm điểm của các hoạt đồng tâm linh cúng kính, đó chính là nơi ngự vị của các ông bà quá cố trong gia đình, vì thế việc lau dọn không được phép sơ xài, ngược lại phải thực hiện thật kĩ lưỡng và tỉ mỉ hơn trong những ngày thường.
Đặc biệt khăn lau và chổi quét khi lau dọn bàn thờ phải được để riêng, không được phép để chung với các vật dụng còn lại. Nước lau bàn thờ thì phải luôn là nước sạch sẽ. Không gian thờ cúng rất thiêng liêng, là nơi chứa đựng và kết nối tình cảm giữa các thế hệ, vì vậy việc giữ cho bàn thờ luôn sạch sẽ, là điều vô cùng cần thiết, điều đó thể hiện sự tôn kính của các bậc thế hệ sau dành cho ông bà của mình. Trong ngày đó việc đánh bóng bộ đồng, lau chùi khung ảnh, thay cát lư nhang… thể hiện lòng thành kính và tình cảm của con cháu đối với tổ tiên, ông bà…
Bàn thờ cúng Gia Tiên trong suốt ngày tết, thì gồm mâm ngũ quả, 3 chén nước, 1 bình hoa lớn (hoa thì có thể chọn như: hoa cúc, hoa lay ơn, hoa mai…) và một bình rượu ngon. Tùy phong tục từng vùng miền mà chúng ta có thể trang trí đồ cúng trên bàn thờ cho đẹp mắt, như miền Nam có thể them bánh in, bánh tét, mứt, cặp dưa hấu…
Trong ngày 30 Tết việc thắp sang bàn thờ cùng với nhang vòng, hoặc nhang que loại to, cháy liên tục nhiều giờ mang rất nhiều ý nghĩa biểu trung cho các vì tinh tú tỏa sang, sự chăm lo ân cần của con cháu…
Việc đón ông bà về ăn Tết với con cháu được diễn ra vào ngày 30 tết. Mặc dù vậy, cúng có vài hộ gia đình do quá bận rộn với việc kinh doanh nên đón Tết trễ vào chiều 30, hoặc trong ngay đêm giao thừa. Thường vào ngày này người ta chuẩn bị mâm đón Tết như trái cây ngũ quả, các món mặn như thịt kho, canh thì khổ qua, canh măng.
Trong những ngày kế tiếp, điều phải cúng cơm và nhang đèn phải thắp suốt trong những ngày Tết thậm chí cho đến hết Tết, hết Tết đồng nghĩa với việc tiễn ông bà bằng lễ hóa vàng thì việc thờ cúng gia tiên trong ngày Tết mới coi là đã hoàn tất.
Ngày này gia đình vây quần bên nhau để ăn chung bữa cơm cùng ông bà được gọi là cơm buổi tất niên, hay còn gọi là cúng tất niên.
Ngày 30 Tết, cúng là ngày cuối cúng trong năm cũ và bước sang năm mới, và cũng là thời điểm cuối cùng để hoàn tất việc dọn dẹp nhà cửa. Buổi tiệc tất niên, cũng như lễ cúng giao thừa, dù cho mọi chuyện buồn phiền và xích mích giữa các thành viên trong gia đình, hàng xóm láng giềng điều được cho qua.
Lễ đưa tiễn ông bà
Lễ tiễn đưa ông bà hay còn gọi là hóa vàng kết thúc Tết nguyên đán thường diễn ra vào mùng 5, mùng 7 hay mùng 10 là còn tùy thuộc vào thời gian ăn Tết dài hay ngắn của các gia đình.
Hiện nay, theo quy định công chức có thể phải đi làm từ mùng 4 Tết, đa số trên thành thị, lễ tiễn đưa ông bà thường diễn ra vào mùng 3 Tết, tại gia. Và trong ngày lễ này, dù gia đình có giàu hay nghèo, thì mỗi hộ cũng cố gắng sắm sửa 1 mâm cơm với đầy đủ các món ăn truyền thống như thịt kho, bánh chưng, gà luộc… để thắp nhang cầu khấn tổ tiên, những người thân đã khuất bóng mong tổ tiên phù hộ cho một năm mới bình an, và nhiều may mắn.
Tết cổ truyền của người Việt Nam được khai hội vào ngày 23 tháng 12 kéo dài đến ngày tiễn ông bà là xem như mãn tiệc. Với những người bận rộn, chỉ cần du xuân và thực hiện những tập tục của ngày Tết đến hết mùng 3 là mãn nguyện, đủ đầy. Trong khi đó, giới phật tử, người về hưu, nếu ai không phải lo cơm áo gạo tiền thường tiễn xuân, chào Tết đến tận rằm tháng Giêng, đi cho đủ 10 ngôi chùa để cầu an.
